2024-03-29T15:11:31Z
https://sirepajouhi.isca.ac.ir/?_action=export&rf=summon&issue=4463
سیره پژوهی اهل بیت (علیهم السلام) رویکرد تمدنی
سیره پژوهی اهل بیت(ع)
2538-5682
2538-5682
1396
3
4
مواضع پیامبر و امام علی (ع) در برابر عبدالله بن سلام
طاهره
عظیم زاده تهرانی
مواضع پیامبر و امام علی(ع) در برابر عبداللهبنسلام چکیده یهودیانِ مدینه، از قبایل گوناگون بنیقینقاع، بنینضیر و بنیقریظه تشکیل شده بودند. عبداللهبنسلام(43ه.ق./663م)، یکی از یهودیان بنیقینقاع، جزء نخستین یهودیانی بود که به اسلام گروید. وی حکومت علی(ع) را درک کرد و تا روزگار حکومت معاویه (41-60ه.ق/662-680م) نیز زنده بود. این مقاله با رویکرد تاریخی به بررسی و تحلیل روابط پیامبر(ص) و علی(ع) با این شخص و سخنان ایشان دربارۀ او میپردازد. دربارۀ مسلمانیِ او سخنان گوناگونی وجود دارد؛ برخی او را مسلمان واقعی و گروهی منافق و واردکنندهی اسرائیلیات دانسته اند. نتایج به دست آمده روشن کرد که با وجود این دیدگاه ها، پیامبر(ص) آشکاراً سخن مخالفی در مورد او ابراز نکرده و به رسوایی او نپرداخته اند، ولی روابط امام علی(ع) با او پیچیده است. وی با حضرت علی(ع) بیعت نکرد و حضرت نیز او را برای بیعت فرا نخواند، اما سخنانی در تأیید او از حضرت وجود دارد.
پیامبر(ص)
امام علی(ع)
عبداللهبنسلام
عدم بیعت با علی(ع)
2017
03
21
9
30
https://sirepajouhi.isca.ac.ir/article_65583_349e992cf56686ba9b4bd5c1dbc226f3.pdf
سیره پژوهی اهل بیت (علیهم السلام) رویکرد تمدنی
سیره پژوهی اهل بیت(ع)
2538-5682
2538-5682
1396
3
4
بررسی ماهیت حدیث جابر و جایگاه آن در اثبات نام دوازده امام (ع)
محمد
غفوری
حدیث جابر، حدیث مشهوری در منابع شیعه است. راوی حدیث- امام باقر (ع) - از جابربن عبدالله انصاری نقل می کند که جابر لوحی را در دست حضرت زهرا (س) دیده است. این لوح هدیه ای از جانب خداوند به پیامبر (ص) معرفی شده که نام پیامبر (ص)، علی و یازده امام دیگر در آن آمده است. حدیث منسوب به جابر، متن واحد ندارد بلکه شامل چهار متن مختلف و سندهای متعدد است که همگون نیستند. در نوشتار حاضر، راویان، متن و محتوای یکی از این چند روایت بررسی و تحلیل شده و با توجه به ایرادات و تناقضات متعدد، چنین نتیجه گرفته شده است که حدیث منسوب به جابر چندان قابل اتکا و استناد نیست. این حدیث علاوه بر ایرادات حدیث شناختی، زبان شناختی و رجال شناسی با واقعیتهای تاریخی نیز سازگار نیست. ولی آنچه این خلأ را جبران میکند، حدیثی با املای رسول خدا(ص) و دست خط علی(ع) است که دوازده امام (ع)را معرفی میکند. این حدیث بهصورت سِرّ امامت تنها در اختیار امامان (ع) قرار داشته است و تنها در مواقعی نادر، امام بعدی به برخی از یاران خاص معرفی شده است.
حدیث جابر
حدیث لوح
صحیفه فاطمه (س)
امام باقر (ع)
دوازده امام
2017
03
21
31
48
https://sirepajouhi.isca.ac.ir/article_65584_9abc5318c4f1afb8a4d662c57237b46d.pdf
سیره پژوهی اهل بیت (علیهم السلام) رویکرد تمدنی
سیره پژوهی اهل بیت(ع)
2538-5682
2538-5682
1396
3
4
نقش ائمه شیعه (س) در شکل دهی به علوم قرآنی با تاکید بر ر وش تفسیری قرآن به قرآن
سید کمال
کشیک نویس رضوی
این مقاله برآن است تا با نشاندادن جایگاه محوری ولایت در تفسیر وپاسداری کلام خداوند ازفهمهای غیراصیل و کژرویها؛ جریان امامت و استمرارسیره و سنّت نبوی در گفتار ائمه (ع)،رابه عنوان مکمل گرایش به روش تفسیر قرآنبهقرآن در میان تفاسیر شیعی معرفی کند که با پدیدآمدن شرایط جدید و نیازهای فکری جامعه، با کاربردی کردن این روش جلوه های بیشتری از آن به منصه ظهور می رسد. درمیان تفاسیر شیعه بارزترین نمونه ی تفسیری شیعی ، که گسترۀ بیشتری از گونۀ تفسیر قرآن به قرآن را به کار برده است، التبیان فی تفسیر القرآن اثر شیخ طوسی (460-385ق) است. در میان مفسران متأخر نیز نمونۀ بارز این بهرهگیری از مسیر ولایت را میتوان در المیزان فی تفسیر القرآن از علامه سیدمحمدحسین طباطبائی مشاهده کرد که در پاسخ به نیازهای فکری عصر حاضر تجلی بیشتری یافته است.
2017
03
21
49
65
https://sirepajouhi.isca.ac.ir/article_65585_781f384e8713759c3c54b992b4bbdb42.pdf
سیره پژوهی اهل بیت (علیهم السلام) رویکرد تمدنی
سیره پژوهی اهل بیت(ع)
2538-5682
2538-5682
1396
3
4
ظرفیت تمدنی محبت در مکتب رضوی
غلامرضا
جلالی
مسلک عشق و محبت، مفسر رابطه بین انسان و خدا و ارتباط میان انسان با انسان است.هم چنین منشاء حرکت فردی و اجتماعی گسترده ای است که با آموزه های قرآنی و ادعیه ی مأثور و آموزه های اهل بیت (ع) به ویژه امام هشتم (ع) همسویی دارد. از مهمترین آموزه های امام رضا (ع) در زمان حضور خود در خراسان، ترویج محبت نسبت به خدا، همنوع، همکیش و همه ی موجودات زنده است. گرایش امام به مهرورزی، از توجه تام ایشان به خدا نشأت می یافت. سجایای اخلاقی و نوع رفتار و سیره ی امام رضا (ع) در افزایش محبت ایرانیان به ایشان تأثیر بسیاری داشت. سیره ی امام رضا (ع) در سیر تاریخی خود، با تلاش عرفا، حکما، متکلمین، اهل سیاست و نیز ادبا و هنرمندان اقوام و ملتهای گوناگون، در بخش قابل توجهی از جهان اسلام، نشر یافت و کوشیده شد تا احکام و قواعد آن طی قرن های گذشته تبیین گردد. براساس این قواعد، محبت و عشق ورزی از هر تقیدی به دور است و میتواند انسان را از ظلمت آباد جهان کنونی به سمت افقهای روشن جهان معانی انتقال دهد. در سده ی هفتم خواجه نصیرالدین طوسی توانست جایگاه بلامنازع محبت را در تمدن سازی تبیین کند و در قرن یازدهم فانی کشمیری در اخلاق عملی خود نشان داد که بهره گیری از اکسیر محبت در امور اجتماعی و سیاسی چه آثار حیات بخشی را میتواند در قوام یک جامعه به همراه داشته باشد. در عصر کنونی عنصر محبت را میتوان دستاورد جهانی انسان دانست که میتواند زمینه ی هم گرایی همه ی فرهنگها و تمدنها و نژادها و ادیان را رقم بزند
عرفان
محبت
عشق
تشیع
ولایت
2017
03
21
65
79
https://sirepajouhi.isca.ac.ir/article_65586_5ce0aad242844e63844057daa1b250c9.pdf
سیره پژوهی اهل بیت (علیهم السلام) رویکرد تمدنی
سیره پژوهی اهل بیت(ع)
2538-5682
2538-5682
1396
3
4
تکریم و توجه تیموریان به ائمه(ع) و بازتاب آن در گسترش تشیع امامیه
شهربانو
دلبری
نحوه ی تعامل و تفکرات ائمه ی شیعه (ع) برای نسلها و تا ابد می تواند الهام بخش باشد. لذا در طول تاریخ آزاداندیشان دوستدار خاندان اهل بیت توانستند با الهام از دستورات ایشان، منشأ خدماتی برجسته گردند. یکی از دستورات امامان شیعه به پیروانشان آزاداندیشی بود. تیموریان که از سلسله های حاکم بر ایران بودند از تبار ایرانیان به شمار نمی آمدند. آنها را باید آزاداندیشانی به حساب آورد که در طول یک قرن و اندی توانستند با ایجاد فضایی بازتر اسباب پیشرفت علمی و فرهنگی و گسترش هنرها و تفکرات از جمله تفکرات شیعی را فراهم کنند. سؤال اصلی این مقاله آن است که آیا این فضای باز، شامل اندیشههای شیعی نیز گشته بود؟ تکریم تیموریان نسبت به ائمه(ع) تا چه اندازه در مهیاساختن زمینه برای استواری مذهب تشیع مؤثر بوده است؟ طی بررسی های پژوهشی مقاله به شیوه ی توصیفی- تحلیلی درمییابیم که در عصر تیموریان بزرگداشت و میزان توجه به ائمه ی شیعه سیر صعودی یافت و در نهایت به رسمیت یافتن مذهب تشیع و گسترش اعتقادات شیعی در دوره ی صفویه در ایران کمک شایانی کرد.
تکریم ائمه
سلسله ی تیموریان
آزاداندیشی
اندیشه ی تشیع
ایرانِ دوره ی تیموریان
2017
03
21
79
98
https://sirepajouhi.isca.ac.ir/article_65587_62376ee2cc20192dd4214d666bde3d75.pdf
سیره پژوهی اهل بیت (علیهم السلام) رویکرد تمدنی
سیره پژوهی اهل بیت(ع)
2538-5682
2538-5682
1396
3
4
تبیین جایگاه پادشاهان صفوی در غیبت امام (عج) از منظر مورخان
پروین
ترکمنی آذر
تشکیل حکومت صفویه با ویژگی هایی همراه بود که مهم ترین آن رسمیت یافتن مذهب تشیع است. حکومتها برای پذیرش در میان مردم جامعه نیاز به آن دارند تا برای حکومت کردن خود حقی قایل شوند. در جامعه ی ایران مشروعیت حکومت، مهم ترین عامل برای حق حکومت کردن محسوب می شود. تکیه ی صفویان بر مذهب تشیع نیاز به پذیرش حکومت آنان بر پایه ی تعالیم و معارف مذهب تشیع داشت. شیعیان به ولایت ائمه در همه ی زمانها- زمان حضور و غیبت، حکومت علنی و غیر علنی- اعتقاد دارند. اینکه پذیرش صفویان در زمان غیبت توسط شیعیان چگونه صورت گرفت و جایگاه پادشاهان صفوی چگونه و بر چه اساسی تبیین گردید؟ موضوعی است که پژوهش حاضر درصدد بررسی و درک گفتمان های مسلط در دوره های مختلف آن در رابطه با تعامل قدرت پادشاهان و علمای دین از طریق تاریخ نوشته های دوره ی صفوی است. زیرا مورخان به عنوان افراد جامعه - البته از گروه فرهیختگان و اغلب دیوانیان و گاه علما و ادبا- متأثر از حیات فکری جامعه ی خود هستند و تحت شرایط خاص زیستگاه خود، به لحاظ زمانی و مکانی و مصلحت های موجود، تاریخ خود را مینگارند. دستاوردهای مقاله نشان داد که گفتمانهای ایجادشده با فراز و فرود قدرت سیاسی و مذهبی در دوره های مختلف، گاه در تأثیرپذیری از اندیشه ی موعودگرایانه، پادشاهان صفوی را به عنوان نایبان امام زمان (ع) و گاه بر پایه ی اندیشه ی تقدیرگرایانه، آنان را برگزیده ی خداوند دانسته و حکومتشان به مقتضای شرایط سیاسی و مذهبی بهعنوان لطف الهی، حکومت ابدمدت و ابدپیوند با ولایت امام زمان(ع) خوانده شده است
صفویان
تاریخنگاری
قدرت سیاسی و قدرت مذهبی
پادشاه صفوی و امام زمان(ع)
2017
03
21
99
120
https://sirepajouhi.isca.ac.ir/article_65588_f8c7b9009131130989ddd68c60bac10e.pdf