آسیب شناسی حیات سیاسی و اجتماعی اهل‌بیت(ع) در تاریخ ‌نگاری طبری

نویسنده

استادیار گروه معارف اسلامی، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران

10.22081/csa.2021.70741

چکیده

خلفای اموی و عباسی، برای مبرا نشان­ دادن خود از پایمال­ کردن حق اهل ‌بیت(ع)، همواره از نشر حقیقت احساس خطر می ‌کردند. آنها تلاش می ‌کردند تا واقعیت‌های سیاسی- اجتماعی اهل‌بیت(ع) را تحریف کنند. از این­رو خلفا، به تاریخ‌ نگاری جهت دار و گاهی تاریخ‌ سازی پرداختند تا افکارعمومی را نسبت به تفکر اهل‌بیت(ع) و دیگر مخالفین قدرت مشوش کنند و در مقابل، چهره ای منزه از خلفا ارائه کنند. این رویکرد که در متون تاریخی ثبت شده بدون تحلیل تاریخی و منطقی از سوی نویسندگان و پژوهشگران بعدی پذیرفته شد و در تحقیقات آنها بازتاب یافته است. این پژوهش، با روش توصیفی ـ تحلیلی و مطالعه کتابخانه‌ ای منابع دست­ اول، رد پای این آسیب را در منابع دست­ اول تاریخی دوره خلفای اموی وعباسی، با تأکید بر کتاب تاریخ ‌طبری مورد مطالعه قرار داده ‌است. تحقیق حاضر در صدد بررسی این پرسش است که چرا طبری رویه‌ ای دوگانه در گزارش زندگی اهل بیت(ع) در دوره اموی و عباسی داشته است؟ یافته‌ های این پژوهش نشان می ‌دهد که گزارش حداکثری وقایع تاریخ اهل‌بیت(ع) در دوره اموی و در مقابل، ایجاز آن در دوره عباسی، ناشی از نگرشی سیاست ‌زده در تاریخ‌ نگاری طبری ‌است.

کلیدواژه‌ها