رفتارشناسی سیاسی – مذهبی طالبیان در عصر امام حسن عسکری(ع)

نویسنده

دانش‌آموخته حوزه علمیه و دکتری تاریخ اسلام دانشگاه مذاهب اسلامی تهران

10.22081/csa.2021.71779

چکیده

طالبیان یعنی نوادگان ابو­طالب از نسل امام علی(ع) و جعفر، نقش پررنگی در رویدادهای نیمه دوم سده سوم هجری داشتند. کشته شدن متوکل (حک. 232-247) و افزایش درگیری‌های درونی عباسیان، زمینه‌ساز افزایش فعالیت‌های سیاسی-مذهبی در جهان اسلام شد. آل ابوطالب که به سبب خویشاوندی با پیامبر(ص) مدعی خلافت بودند نیز از فضای پیش‌امده استفاده کردند. مسئله اصلی پژوهش این است که طالبیان در برابر عباسیان چه عملکرد سیاسی-مذهبی از خود بروز داده‌اند؟ این نوشتار بر اساس نگره «رفتارگرایی خاندانی» به واکاوی توصیفی-تحلیلی داده‌های تاریخی و حدیثی پرداخته و نشان داده است طالبیان که از نظر مذهبی به دو دسته «امامی» و «زیدی» تقسیم می‌شدند، در بُعد اندیشه سیاسی سه گونه رفتار «همگرا»، «واگرا» و «ساکت» از خود بروز داده‌اند.

کلیدواژه‌ها