علل عدم قیام امام علی(ع) پس از رحلت پیامبر(ص)

نویسنده

استادیار گروه تاریخ و تمدن پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی

10.22081/csa.2023.62860.1144

چکیده

امام علی(ع) به عنوان جانشین منصوص رسول خدا پس از روی کار آمدن ابوبکر، به‌‌رغم همه اعتراضاتی که در این زمینه داشت، دست به قیام مسلحانه نزد و صبر کرد. آیا آن حضرت از همان ابتدا قصد قیام نداشت و رسول خدا ایشان را در هر حال مأمور به صبر کرده بود، یا آن حضرت با ارزیابی شرایط، به این نتیجه رسیده بود که اکنون وقت قیام مسلحانه نیست؟ این پژوهش با بررسی منابع متقدم تاریخی و حدیثی به‌ویژه نهج‌البلاغه و با بهره‌گیری از روش توصیفی و تحلیلی نشان داده است که هرچند رسول خدا، امیرالمؤمنین(ع) را مأمور به صبر کرده بود، اما به طور مطلق آن حضرت را از قیام باز نداشته بود. در حقیقت امام علی(ع) مأمور بود در صورت داشتن قدرت و بدون اینکه خطری اسلام را تهدید کند، قیام کرده و حق خویش را پس بگیرد؛ اما وضع خاص جامعه اسلامی پس از رحلت پیامبر(ص)، نبود مقبولیت مردمی، نداشتن حامیان جدّی و کافی و خطرات گوناگونی که جامعه نوپای اسلامی را تهدید می‌کرد، امام(ع) را از قیام بازداشته بود.

کلیدواژه‌ها