همگرایی اخلاقی در سیره نبوی؛ از بسترسازی تا فرهنگ‌سازی

نویسنده

استادیار گروه تاریخ اسلام، دانشگاه ادیان و مذاهب

10.22081/csa.2025.69937.1194

چکیده

بعد از ظهور اسلام، به موازات گسترش تبلیغات رسول خدا، جامعه اسلامی نوعی همگرایی اخلاقی را تجربه کرد. این همگرایی در آغاز بر پایه هدف مشترک و دشمن مشترک شکل گرفت و سپس به یک فرهنگ اجتماعی تبدیل شد. این همگرایی به یکپارچگی اجتماعی انجامید. رسول خدا با تغییر مؤلفه‌های اجتماعی عصر جاهلی، جامعه جدید اسلامی را تشکیل داد. پرسش پژوهش حاضر این است که آن حضرت چگونه و طی چه مراحلی، همگرایی اخلاقی را در جامعه پدید آورد؟ این پژوهش برای مستندسازی همگرایی اخلاقی در سیره نبوی به تبیین نقش اخلاق در همگرایی اجتماعی پرداخت و با استفاده از نظریه «همگرایی اخلاقی جامعه»، مدیریت اخلاق اجتماعی آن حضرت را بررسی و تبیین کرد. یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد که آن حضرت در سه مرحله: هویت‌سازی، ترویج همگرایی و تثبیت، موفق به ترسیم جامعه‌ای با مؤلفه همگرایی اخلاقی شد.

کلیدواژه‌ها